Ze kijkt me met grote hulpeloze ogen aan “Ik denk dat het verdriet is…of boosheid…ik weet het niet. Ik weet helemaal niet zo goed wat ik voel… Hoe kom ik eigenlijk bij mijn gevoel? Dat kan ik niet hoor!”
Even later deelt ze “ik voel wel dat er veel emotie zit, maar ik wil er echt niet heen, dat voelt zó ontzettend kwetsbaar. Ik ben bang dat ik een beerput opentrek, als ik dat toelaat”.
Regelmatig zie ik mijn coachees worstelen met hun hoofd en hun gevoel. Vanuit je hoofd kun je niet bedénken wat je voelt. Pas als je het denken en alle rationele processen kunt loslaten, dan kun je echt bij je gevoel komen.
Met je hoofd zoeken naar je gevoel, is alsof je met een zaklamp zoekt naar het donker.
Hoe harder je probeert, hoe minder het lukt.
Hoe komt het toch dat we voelen soms zo moeilijk vinden?
Ergens in de ontwikkeling van onze westerse maatschappij hebben we emoties als “lastig” bestempeld, bedacht dat we die maar beter kunnen wegdrukken en heeft het rationele denken de overhand genomen.
Wie maakt er niet een lijstje met voors en tegens bij het nemen van een belangrijke beslissing?
Ik kan mijn lijstjes niet meer op twee handen tellen. Of het nu ging om het beëindigen van mijn relatie, de stad waar ik zou gaan wonen of het veranderen van baan. Altijd greep ik naar mijn vertrouwde notitieblok en begon op te sommen welke argumenten ik voor en tegen kon bedenken.
Zelden hielp het me écht het juiste besluit nemen. Wat er gebeurde:
De lijstjes waren even lang; ons hoofd is erg goed in situaties alle kanten op beredeneren, of;
Ik liet bij het bedenken van argumenten vooral meewegen wat logisch was of wat de minste weerstand zou opleveren.
Dit leidde dan tot een besluit wat op korte termijn goed voelde, maar na verloop van tijd toch weer begon te wringen.
Het wegdrukken van gevoelens en vluchten in ons hoofd, maakt dat we emoties opkroppen. In eerste instantie is dat gemakkelijk en veilig, maar op den duur gaat het dwars zitten en zet het zich vast in je lichaam, met allerlei klachten tot gevolg. Bovendien kost het onderdrukken van emoties bakken met energie.
Het nut van emoties
“Emotion is nothing but energy in motion”
Zei een yogadocente laatst aan het begin van de les. Ze komen en ze gaan. Daarbij zijn emoties belangrijke raadgevers. In de eerste plaats om me te vertellen dat iets niet helemaal klopt. Als ik geïrriteerd, boos of verdrietig ben, dan is dat eigenlijk altijd, omdat ik onbewust te hard aan het werk ben of over mijn grenzen laat gaan. Even stil staan en dat erkennen, geeft me meestal al veel rust én bovendien kan ik er dan wat mee doen.
Kiezen of beslissen?
Ook zijn het raadgevers die me ondersteunen bij het maken van de juiste keuze. Er is een belangrijk verschil tussen beslissen en kiezen. Een beslissing nemen vraagt een afweging (door het maken van lijstjes bijvoorbeeld) en is een rationeel proces. Kiezen is intuïtief en komt vanuit je hart. Diep van binnen weet ik vaak allang wat het goede antwoord is. Alleen duikelen daar de belemmerende gedachten vanuit mijn hoofd overheen. Die beginnen met “ja, maar…” of “ik denk dat…” of “ik weet niet…”. De uitdaging hier is dus te luisteren naar mijn eerste ingeving en me niet te laten afleiden door alle mitsen en maren van mijn hoofd.
“Don’t give in to your fears. If you do, you won’t be able to talk to your heart” (Paulo Coelho)
4 tips: uit je hoofd
Als met je hoofd zoeken naar je gevoel niet werkt en het juist vraagt dat je rationele processen loslaat om met je gevoel in contact te komen…wat kun je dan wél doen?
Wat voor mij het beste werkt is bewegen en stilte, liefst in combinatie:
Yoga - met name de rustigere vormen (bijvoorbeeld yin yoga) ondersteunen me om uit mijn hoofd te komen en bewust stil te staan bij wat ik voel.
Een stilte wandeling - de repetitieve handelingen die je maakt tijdens een wandeling en het buiten zijn (liefst in de natuur) werkt meditatief. Vaak krijg ik tijdens zo’n wandeling heldere inzichten en inspiratie.
Meditatie - uiteraard kun je ook zonder beweging de stilte opzoeken. Ik vind het zelf een geleide meditatie het fijnst, zodat ik de stem van iemand anders kan volgen. Ik maak hiervoor gebruik van de app Headspace.
Delen - tot slot helpt het me om erover te praten. Als ik voel dat ik vast zit in mijn hoofd en mijn gedachten alle kanten opgaan, dan helpt het me ook wel om alles hardop uit te spreken. Vragen die de ander kan stellen om me daarbij te ondersteunen zijn: wat ervaar je? waar heb je behoefte aan? waar verlang je naar?
Het is niet altijd makkelijk, maar de stap maken van je hoofd naar je hart is zo bevrijdend! Het maakt beslissingen een stuk helderder en makkelijker en het lucht op om emoties te laten stromen.
Meer weten over de kracht van emoties het effect van het onderdrukken ervan? Kijk dan deze krachtige Ted-talk van Susan David, doctor in de psychologie en expert op het gebied van emoties.